-
1 при-
1) фигыль ясаганда кулланылса, бу алкушымчаның мәгънәләре түбәндәге ысуллар белән тәгъбир ителә:а) эшнең тәмамлануы, нәтиҗәлелеге "килү" ярдәмче фигыле белән биреләб) "якынайту", "беркетү", "тоташтыру" мәгънәләре "кую" ярдәмче фигыле белән тәрҗемә ителәв) хәрәкәт кешенең үзенә юнәлтелгән очракта "итү" ярдәмче фигыле белән яки төп фигылен генә тәрҗемә итү юлы белән биреләг) тулы булмаган эш "бераз" рәвеше яки төшү ярдәмче фигыле белән тәрҗемә ителәе) "арттыру, өстәү, кушу, тутыру" мәгънәсе "өстәп" рәвеш фигыле ярдәмендә яки башка юллар белән тәрҗемә ителәж) төп эш белән бер үк вакытта булган хәрәкәт -а (-ә, -ый, -и) кушымчалы рәвеш фигылен кабатлау ярдәмендә бирелә2) исемнәр, сыйфатлар ясаганда кулланылса, "буе[ндагы]", "алды[ндагы]", "яны[ндагы]" кебек сүзләр белән тәрҗемә ителә -
2 от-
= ото-; = отъ-префикс1) "берәр эшне тәмамлау, төгәлләү, хәрәкәтне ахырга китереп җиткерү, туктату" дигән мәгънәне белдереп, татарчага "бетерү" дигән ярдәмче фигыль аша тәрҗемә ителә2) "ерагаю, ераклашу, читләшү, читкә китү" мәгънәләрен белдереп, "китү" дигән ярдәмче фигыль аша тәрҗемә ителә3) "бер бөтеннән аерым кисәген яки икенче берәр әйберне аеру" мәгънәсен аңлатып, "алу" дигән ярдәмче фигыль аша тәрҗемә ителә4) фигыльдә "-ся" суффиксы булса һәм ул "берәр нәрсәдән баш тарту" мәгънәсен аңлатса, "котылу", "сылтау табу" сүзләре ярдәмендә тәрҗемә ителә -
3 вспомогательный
-
4 подсобный
-
5 подстанция
-
6 помощник
-
7 технический
-ая; -ое1) техник, техника...ы; техника белән...2) техник, техника...ы3) ( используемый в промышленности) техниктехнические культуры — техник культуралар (мәс. җитен, мамык)
4) техник5) техник; ярдәмче• -
8 чёрный
-ая; -ое1) кара2) разг. ( грязный) пычрак, керле3) перен. авыр, кайгылы, кара, караңгы4) ( неквалифицированный и физически тяжёлый) кара5) перен. (злостный, коварный) кара, мәкерле, усал6) арт, арткы; ярдәмче7) в знач. сущ. (чёрные мн.) каралар (шашка, шахмат фигуралары турында)•- чёрная баня
- чёрная биржа
- чёрная кошка пробежала
- чёрные списки
- чёрный рынок
- чёрными словами ругать
- чёрными словами бранить -
9 подручный
-ая; -ое1) кул астындагы, һәрвакыт кирәк була торган2) в знач. сущ.; м булышчы, ярдәмче -
10 yardımcı
булышучы; урынбасар; ярдәмче -
11 верный
-ая; -ое1) тугрылыклы, турылыклы, тугры, туры2) дөрес, дөреслекле3) ышанычлы, нык, ныклы; үткен, төгәл; төз4) ( неизбежный) котылгысыз, шиксез -
12 вспомогательный глагол
грам. ярдәмче фигыль -
13 глагол
м1) грам. фигыль2) уст.; поэт. (слово, речь) сөйләм -
14 заместитель
-
15 из-
= изо-приставка, түбәндәге мәгънәләрне белдерә һәм нигездә ярдәмче фигыльләр белән тәрҗемә ителә1) эш-хәрәкәтнең ачтан тышка таба юнәлешен һәм "чыгару" фигыле белән тәрҗемә ителә2) эш-хәрәкәтнең бөтен предметка җәелүен һәм "бетерү" фигыле белән тәрҗемә ителә3) эш-хәрәкәтнең соңгы чиккә җитүен һәм "бетерү" фигыле белән тәрҗемә ителә4) берәр үзлек, сыйфат алуны һәм "бетү" фигыле белән тәрҗемә ителә -
16 лемма
ж; мат.лемма, ярдәмче теорема -
17 опора
-
18 подголосок
м1) муз. өстәмә (иярчен, ярдәмче) тавыш ( җырда төп тавышка ияреп җырлаучы тавыш)2) перен. җырын җырлаучы, көен көйләүче, куштан, ялагай ( берәүгә ялагайланып аның фикерләрен кабатлаучы) -
19 подкомиссия
жподкомиссия, ярдәмче комиссия -
20 подсобник
м; разг.
- 1
- 2
См. также в других словарях:
ярдәмче — 1. Кемгә дә булса ярдәм итә, булыша торган кеше. с. Өстәмә я. материал 2. Җаваплы урында эшләүченең рәсми, штаттагы булышчысы; урынбасар. ЯРДӘМЧЕ ФИГЫЛЬ – лингв. Мөстәкыйль мәгънәсе булмаган һәм аналитик фигыль формалары ясауда кулл. тор. фигыль … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
икенче — 1. (Ике) 2. с. Моннан соңгы, киләсе (вакыт тур.) 3. рәв. Тагын, яңадан, кабат и. алай итмә 4. кер. Нәр. б. санап киткәндә беренчедән соң килгән пунктны билгели ... бу бер. Икенче –... 5. с. Беренчене, чынын алмаштырган икенче әнием. Кемгә дә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
подстанция — 1. Үзәк электр станциясеннән килгән токның көчәнешен, төрен үзгәртә торган электротехник корылмалар җыелмасы; ярдәмче станция 2. Ике зур телефон станциясе арасындагы ярдәмче станция … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кулалмаш — 1. Ике кеше эшли торган эштә ярдәмгә, парга 2. Бер эш көненә бер эш көне (кулга кул) түләү шарты белән эшләшеп 2. Пардаш, ярдәмче … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кулалмашка — 1. Ике кеше эшли торган эштә ярдәмгә, парга 2. Бер эш көненә бер эш көне (кулга кул) түләү шарты белән эшләшеп 2. Пардаш, ярдәмче … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
таяныч — 1. сир. Таяна торган җирлек; таяну өчен махсус җайланма, терәк (мәс. урындыкта) 2. күч. Төп ярдәмче; иң ышанычлы көч. Өмет биреп торган нәрсә, ышаныч. с. Ярдәм итә яки ышаныч бирә торган (таяныч фактор) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ачкыч — 1. Йозакны бикли һәм ача торган тимер җайланма 2. Берәр нәрсәне җыйганда, сүткәндә яки төзәткәндә гайкаларны, болтларны бору, ныгыту өчен файд. торган корал. Арфа, фортепьяно, гитара кебек музыка коралларының кылларын тарттыру өчен махсус корал 3 … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
басма — I. и. 1. Баскычның басып менә торган аратасы яки киртләче 2. Өйалды баскычы. Басып яки утырып тору өчен бер генә тактадан торган җайланма көймә б. сы 3. Су кырыеннан эчкәрәк кереп басып торырга (йөрергә) уңайлы булсын өчен ясалган, корылган… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
булышчы — Булышлык күрсәтүче, булышучы; ярдәмче … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
буровой — и. Скважина янындагы ярдәмче корылмалар (каланча һәм будка) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
вице- — Кушма сүзләрдә урынбасар , ярдәмче мәгънәсен белдерә торган беренче кисәк (мәс. вице президент, вице консул) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
